Mali Bülten: 2019/54 – 7194 Sayılı Torba Kanun ile Gelir Vergisi Kanunu’nda Önemli Değişiklikler Yapıldı: Vergi Dilimleri Değişti ve Gelir Vergisi Oranı %40’a çıkartıldı; Binek Araçlara Gider Kısıtlaması Getirildi; Ulaşım Gideri Yardımına İstisna Getirildi; Sp

7194 Sayılı Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun 07 Aralık 2019 tarihli ve 30971 sayılı Resmi Gazete'de yayımlandı. Bu Torba kanun kapsamında 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nda yapılan değişiklikler ve yürürlük tarihlerine aşağıdaki açıklamalarımız çerçevesinde özet olarak yer verilmiştir.

 

1. Gelir Vergisi Tarifesi

 

7194 Sayılı Kanun’un 17 maddesi ile, 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 103 üncü maddesi değiştirilmiş olup, mevcut ve yeni tarife aşağıdaki gibidir.

 

Gelir Vergisi Tarifesi	Mevcut Tarife	Yeni Tarife
18.000 TL’ye Kadar	%15	%15
40.000 TL'nin 18.000 TL'si için 2.700 TL, fazlası	%20	%20
98.000 TL'nin 40.000 TL'si için 7.100 TL, (ücret gelirlerinde 148.000 TL'nin 40.000 TL'si için 7.100 TL), fazlası	%27	%27
98.000 TL'den fazlasının 98.000 TL'si için 22.760 TL, (ücret gelirlerinde 148.000 TL'den fazlasının 148.000 TL'si için 36.260 TL), fazlası	%35	%35
500.000 TL’den fazlasının 500.000 TL’si için 163.460 TL (ücret gelirlerinde 500.000 TL’den fazlasının 500.000 TL’si için 159.460 TL), fazlası	-	%40

 

• İlgili Kanun’un 52. Maddesince Yeni Tarife 01.01.2019 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanacaktır.
• İlgili Kanun’un 22. Maddesinde 193 Sayılı Kanun’a eklenen Geçici 91 inci maddesince 01.01.2019-31.12.2019 tarihlerinde elde edilen ücret gelirlerine değişiklik öncesi tarife uygulanacaktır.

 

 

 

2. Ücret Gelirlerinde Beyanname Verilmesine İlişkin Düzenlemeler

 

7184 Sayılı Kanunun 15.maddesi ile, 193 sayılı Kanunun 86 ncı maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinin (b) alt bendinde yapılan değişiklikler ile,

 

Tek işverenden alınmış ve tevkif suretiyle vergilendirilmiş 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördünü gelir dilimini (500.000 TL) aşması halinde bu gelirler beyan edilecektir.

 

Birden fazla işverenden ücret almakla beraber birinciden sonraki işverenden aldıkları ücretlerin toplamı ikinci vergi diliminde (40.000 TL) yer alan tutarı aşması halinde ve ikinci vergi dilimini (40.000 TL) aşmamasına rağmen ilk işverenden ve sonraki işverenden alınan ücret geliri toplamının 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir dilimini (500.000 TL) aşması halinde bu gelirler beyan edilecektir.

 

İlgili Kanun’un 52. Maddesince Ücret gelirlerinde Yeni Tarife 01.01.2020 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanacaktır.

 

3. Binek Otomobillere İlişki Getirilen Kısıtlamalar

 

7194 Sayılı Kanun’un 13 üncü ve 14 üncü maddeleri ile Gelir Vergisi Kanunu’nun 40 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (1), (5) ve (7) numaralı bentleri ile Gelir Vergisi Kanunu’nun 68 inci maddesinin birinci fıkrasının (4) ve (5) numaralı bentlerine eklemeler yapılmış ve işletmelerin kiraladığı veya iktisap ettiği binek otomobillerin giderlerinin vergi matrahının tespitinde kısıtlamalara gidilmiştir.

 

• Kiralama: Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerin her birine ilişkin aylık kira bedelinin 5.500 Türk Lirasına kadarlık kısmı,
• Satın Alma: Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, binek otomobillerin iktisabına ilişkin özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi toplamının en fazla 115.000 Türk lirasına kadarlık kısmı ile ÖTV+KDV hariç ilk iktisap bedeli 135.000 Türk lirasına kadarlık kısmı. (Söz konusu vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hallerde, amortismana tabi tutarı 250.000 Türk lirasını aşan binek otomobillerin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmı)
• Giderler: Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, binek otomobillere ilişkin giderlerin en fazla %70’i indirilebilir.

 

4. Ulaşım Bedeli’nin (Günlük 10 TL) Gelir Vergisi’nden İstisna Tutulması

 

İşverenlerce taşıma hizmeti verilmeyen durumlarda, ödemenin toplu taşıma kartı, bileti veya bu amaçla kullanılan ödeme araçlarının temini şeklinde yapılması halinde çalışılan günlere ait bir günlük ulaşım bedelinin 10 Türk lirasını aşmaması koşuluyla (01.01.2020 tarihi itibariyle) gelir vergisinden istisna edilmiştir. Ödemenin bu tutarı aşması halinde aşan kısım ile hizmet erbabına ulaşım bedeli olarak nakden yapılan ödemeler ve bu amaçla sağlanan menfaatler ücret olarak vergilendirilir.

5. Telif Kazancı İstisnası’na İlişkin Düzenlemeler

 

193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 18.md ile müellif, mütercim, heykeltraş, hattat, ressam, bestekâr, bilgisayar programcısı ve mucitlerin ve bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikaye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video band, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerini gazete, dergi, bilgisayar ve internet ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlamak veya kitap, CD, disket, resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat Gelir Vergisinden müstesnadır

 

Bu Kanun’un 10 uncu maddesi ile yukarıda bahsi geçenlerin Gelir Vergisi Tarifesi 4.Dilimini (500.000 TL) aşan telif kazancı elde etmeleri halinde, bu istisnadan faydalanamazlar ve beyanname vermeleri gerekmektedir.

 

Gelir Vergisi Kanun’u madde 94/2-a uyarınca bu kapsama uygulanan %17 tevkif suretiyle ödenen vergiler beyannamede mahsup edilebilecektir.

 

İlgili Kanun’un 52. Maddesince 01.01.2020 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanacaktır.

 

6. Vekalet Ücreti’nde Vergi Tevkifatı

 

9.6.1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile 19.03.1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu uyarınca karşı tarafa yükletilen vekalet ücretini (icra ve iflas müdürlüklerine yatırılanlar dahil) ödeyenler tarafından gelir vergisi tevkifatı yapılır.

 

7. Amatör Spor Yarışmalarını Yöneten Hakemlere Ödenen Ücretler

 

İlgili Kanun’un 12 maddesi ile, 193 sayılı Kanun’un 29 uncu maddesinin birinci fıkrasının (4) numaralı bendi, “amatör spor yarışmalarını yöneten hakemlere ödenen ücretler ( basketbol ve voleybol spor dallarının en üst liglerinde görev alanlar hariç.)”  şeklinde değiştirilmiştir. Buna göre amatör spor yarışmalarını yöneten hakemlere ödenen ücretler hariç olmak üzere hakemlere ödenen ücretler gelir vergisi istisnası kapsamından çıkarılmıştır. İlgili madde, kanunun yayım tarihini izleyen ay başından itibaren yürürlüğe yürürlüğe girer.

 

8. Sporculara Yapılan Ücret Ödemelerinde Stopaj

 

İlgili Kanun’un geçici 72 nci maddesinin birinci fıkrasınca sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerden en üst ligdekiler için %15 olan stopaj oranı %20 olarak yeniden belirlenmiştir. Ayrıca, ilgili kanun maddesinin ikinci fıkrasında yapılan değişiklik ile, bu ödemeler üzerinden 94 üncü madde kapsamında ayrıca tevkifat yapılmayacağı, bu madde kapsamındaki gelirler toplamının 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü diliminde yer alan (500.000 TL) tutarı aşması halinde, bu gelirlerin yıllık beyanname ile beyan edileceği ve yıllık beyanname verilmesi durumunda, beyan edilen bu gelirler üzerinden hesaplanan gelir vergisinden, tevkifat yapmakla sorumlu olanlarca vergi dairesine ödenmiş olması şartıyla, bu kanuna göre kesilen vergilerin mahsup edileceği belirtilmiştir.

 

İlgili Kanun’un 52. Maddesince 01.01.2020 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanacaktır.

 

9. Vergiye Uyumlu Mükellef Koşullarının Yumuşatılması

 

Bu kanunun 18 inci maddesi ile vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi sağlayan düzenlemeden yararlanma koşulları yumuşatılmıştır.

 

Gelir Vergisi Kanunu'nun Vergiye Uyumlu Mükelleflere Vergi İndirimi başlıklı Mükerrer 121. maddesinde yapılan düzenlemeler ile, vergilerin kanuni süresinde ödenmesi şartına yönelik açıklamalar yapılmıştır.

 

Buna göre ödemenin, ilgili mevzuatı gereği istenilen bilgi ve belgelerin tam ve eksiksiz olarak ibraz edilmiş olması koşuluyla, vergi kanunları gereği doğan iade alacaklarından mahsuben yapılmış olması ve indirimden yararlanıldıktan sonra söz konusu iade alacağı tutarının mahsuben ödemesi talep edilen vergi borcu tutarının altına düşmesi hâlinde, eksik ödenmiş duruma gelen vergilerin mahsuben ödenmek istenilen tutarın %10'unu aşmaması kaydıyla, eksik ödenmiş vergiler dolayısıyla veya vergi kanunları gereğince, tecil edilerek belirlenen şartların gerçekleşmesine bağlı olarak terkin edilecek vergilerin, şartların sağlanamaması hâlinde kanunlarında belirlenen tecil süresinin sonunu takip eden 15. günün bitimine kadar ödenmesi şartıyla, tahakkuk eden vergilerin ödenmiş olması şartı ihlal edilmiş sayılmayacaktır.

 

Diğer taraftan, ilgili düzenlemede geçen vergi beyannameleri ibaresi, yıllık gelir vergisi ve kurumlar vergisi beyannameleri, geçici vergi beyannameleri, muhtasar, muhtasar ve prim hizmet beyannameleri ile Hazine ve Maliye Bakanlığı'na bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken KDV ve ÖTV beyannamelerini kapsayacaktır.

 

Eski Hali	Yeni Hali
*Md.121 ikinci fıkra  (1) bendi- İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş (Kanuni süresinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler bu şartın ihlali sayılmaz.) ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin kanuni süresinde ödenmiş olması (Her bir beyanname itibarıyla (7162 sayılı kanunun 3 üncü maddesiyle değişen ibare; Yürürlük:30.01.2019)250 Türk lirasına(***)  kadar yapılan eksik ödemeler bu şartın ihlali sayılmaz.) (7162 sayılı kanunun 3 üncü maddesiyle eklenen cümle; Yürürlük:30.01.2019) Vergi kanunları gereğince, tecil edilerek belirlenen şartların gerçekleşmesine bağlı olarak terkin edilecek vergilerin, şartların sağlanamaması halinde kanunlarında belirlenen tecil süresinin sonunu takip eden onbeşinci günün bitimine kadar ödenmesi şartıyla bu şart ihlal edilmiş sayılmaz.	İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş (Kanuni süresinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler bu şartın ihlali sayılmaz.)
* Md.121 ikinci fıkra  (3) bendi - İndirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla vergi aslı (vergi cezaları dâhil) 1.000 Türk lirasının üzerinde vadesi geçmiş borcunun bulunmaması,	İndirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibariyle (1) numaralı bent kapsamındaki vergi beyannameleri üzerine tahakkuk eden vergilerin ödenmiş olması (Ödemenin, ilgili mevzuatı gereği istenilen bilgi ve belgelerin tam ve eksiksiz olarak ibraz edilmiş olması koşuluyla, vergi kanunları gereği doğan iade alacaklarından mahsuben yapılmış olması ve indirimden yararlanıldıktan sonra söz konusu iade alacağı tutarının mahsuben ödemesi talep edilen vergi borcu tutarının altına düşmesi halinde, eksik ödenmiş duruma gelen vergilerin mahsuben ödenmek istenen tutarın %10’unu aşmaması kaydıyla, eksik ödenmiş vergiler dolayısıyla veya vergi kanunları gereğince, tecil edilerek belirlenen şartların gerçekleşmesine bağlı olarak terkin edilecek vergilerin, şartların sağlanamaması halinde kanunlarında belirlenen tecil süresinin sonunu takip eden onbeşinci günün bitimine kadar ödemesi şartıyla, bu şart ihlal edilmiş sayılmaz.) ayrıca, vergi aslı (vergi cezaları ile fer’i alacaklar dahil) 1.000 Türk lirasının üzerinde vadesi geçmiş borcunun bulunmaması
Md.121 beşinci fıkra  (1) - Bu maddede geçen vergi beyannamesi ve vergi ibareleri, Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken vergi beyannameleri ile bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergileri ifade eder.	Bu maddede geçen vergi beyannameleri ibaresi, yıllık gelir vergisi ve kurumlar vergisi beyannameleri, geçici vergi beyannameleri, muhtasar, muhtasar ve prim hizmet beyannameleri ile Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken Katma Değer Vergisi ve Özel Tüketim Vergisi beyannamelerini; vergi ibaresi anılan bakanlığa bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken beyannameler üzerine tahakkuk eden vergileri ifade eder.

 

İlgili madde 1.1.2020 itibariyle verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere yayımı tarihiyle yürürlüğe girer.

 

Bu Bülten konusunda ek sorunuz olması halinde lütfen aramakta tereddüt etmeyiniz. Bu bülteni www.penetra.com.tr adresinden her zaman yükleyebileceğinizi hatırlatmak isteriz. Diğer taraftan, bültenlerimiz mevzuattaki gelişmeleri özet olarak vermeyi amaçlıyor olup, uygulamanın doğru ve eksiksiz olarak yönlendirilmesi açısından daima profesyonel destek almanızı tavsiye ederiz.

 

Dr. İbrahim Tutar

Yeminli Mali Müşavir

 

Sayfamızı Paylaşın