Mali Bülten 2023-12- 7440 sayılı Kamu Alacaklarının Yeniden Yapılandırılması Hakkında Kanun Yürürlüğe Girdi

7440 sayılı Kanun ile 31/05/2023 tarihine kadar yararlanılması öngörülen bazı alacakların yeniden yapılandırılmasına dair hükümler özet olarak aşağıda verilmiştir:

12.03.2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan, 7440 sayılı Kanun ile; 31.12.2022 (dahil) tarihinden önce kesinleşen ve aşağıda detaylı bir şekilde açıklanan alacaklar yeniden yapılandırma kapsamına alınmıştır. Yapılandırmadan yararlanmak isteyen borçluların, 31.05.2023 tarihine kadar ilgili idareye başvuruda bulunmaları gerekmektedir.

Kanun kapsamında yapılandırılabilecek alacaklar aşağıdadır:

Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince tahsil edilen;

Vergi Usul Kanunu kapsamına giren;
- 31/12/2022 tarihinden (bu tarih dahil) önceki dönemlere, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları(gelir ve kurumlar vergisine mahsuben 2022 yılında ödenmesi gereken geçici vergi hariç),
- 2022 yılına ilişkin olarak 31/12/2022 tarihinden (bu tarih dahil) önce tahakkuk eden vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları,
- 31/12/2022 tarihinden (bu tarih dahil) önce yapılan tespitlere ilişkin olarak vergi aslına bağlı olmayan vergi cezaları,
31/12/2022 tarihinden(bu tarih dahil) önce verilen idari para cezaları,
Yukarıdaki bentler dışında kalan ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun kapsamında tahsil dairesine takip için intikal etmiş olan asli ve fer’i amme alacakları,
İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan ya da kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan emtia, makine, teçhizat, demirbaşlar ile kasa mevcudu ve ortaklardan alacakların beyanı,

31/12/2022 tarihinden(bu tarih dahil) önce 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve ilgili diğer kanunlar kapsamında gümrük yükümlülüğü doğan ve Ticaret Bakanlığına bağlı tahsil daireleri tarafından 6183 sayılı Amme Alacakları Kanunu hükümlerine göre takip edilen gümrük vergileri, idari para cezaları, faizler, gecikme faizleri, gecikme zammı alacakları,

Sosyal Güvenlik Kurumuna bağlı tahsil daireleri tarafından 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen ve bu Kanunun yayım tarihine veya bu Kanununun ilgili hükümlerinde belirtilen sürelerin sonuna kadar tahakkuk ettiği halde ödenmemiş olan;
- 2022 yılı Aralık ayı ve önceki aylara ilişkin sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları,
- 2022 yılı Aralık ayı ve önceki aylara ilişkin isteğe bağlı sigorta primleri ve topluluk sigortası primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları,
- 31/12/2022 tarihine kadar(bu tarih dahil) bitirilmiş olan özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin yapılan ön değerlendirme, araştırma veya tespit sonucunda bulunan eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları,
- 31/12/2022 tarihine kadar(bu tarih dahil) işlenen fiillere ilişkin olup, ilgili kanunları uyarınca uygulanan idari para cezaları ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları,
- İlgili kanunları gereğince takip edilen 2022 yılı Aralık ayı ve önceki aylara ilişkin damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı ile bunlara bağlı gecikme zammı alacakları,

İl özel idarelerinin, 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen ve vadesi 31/12/2022 tarihinden (bu tarih dâhil) önce olduğu hâlde bu Kanunun yayımı tarihi (12/03/2023) itibarıyla ödenmemiş bulunan asli ve fer’i amme alacakları,

Belediyelerin;
- 213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamına giren ve 31/12/2022 tarihinden (bu tarih dahil) önceki dönemlere, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin olarak 31/12/2022 tarihinden (bu tarih dahil) önce tahakkuk eden vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları, bunların dışında kalan ve 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen ve bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan asli ve fer’i amme alacakları,
- 2464 sayılı Belediye Gelşirleri Kanununa göre tahsili gereken ve vadesi 31/12/2022 tarihinden (bu tarih dahil) önce olduğu halde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan ücret ve pay alacakları ile bunlara bağlı fer’i alacakları,
- 5393 sayılı Belediye Kanunu kapsamındaki belediyelerin vadesi 31/12/2022 tarihinden (bu tarih dahil) önce olduğu halde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan su, atık su, katı atık ücreti alacakları, büyükşehir belediyelerinin katı atık ücreti alacakları ile büyükşehir belediyelerine bağlı su ve kanalizasyon idarelerinin su ve atık su bedeli alacakları ile bu alacaklara bağlı fer’i alacakları (sözleşmelerde düzenlenen her türlü ceza ve zamlar dahil),
- Büyükşehir belediyelerinin, 2872 sayılı Çevre Kanununun 11’nci maddesine göre, vadesi 31/12/2022 tarihinden (bu tarih dahil) önce olduğu halde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan katı atık ücret alacakları ile bunlara bağlı fer’i alacakları (sözleşmelerde düzenlenen her türlü ceza ve zamlar dahil),

2560 sayılı İSKİ Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun kapsamındaki büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerinin, vadesi 31/12/2022 tarihinden (bu tarih dahil) önce olduğu halde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan su ve atık su bedeli ile harcamalara katılma payı alacakları ve bu alacaklara bağlı faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı gibi fer’i alacakları (sözleşmelerde düzenlenen her türlü ceza ve zamlar dahil),

Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıklarının (YİKOB) vadesi 31/12/2022 tarihinden (bu tarih dâhil) önce olduğu hâlde bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan ve 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen asli ve fer’i amme alacakları,

Hakkında uygulanması hükme bağlanmıştır.

Yeniden Yapılandırma Kanununun Getirdiği İmkanlar

7440 sayılı Kanun, aşağıdaki hususlarda, mükelleflere ödeme kolaylığı ve vergide, cezalarda ve gecikme faiz ve zammında indirim sağlamaktadır.

Kesinleşmiş Alacaklar

12.3.2023 itibarıyla, 7440 sayılı Kanunun 2’nci maddesinde hükme bağlanan kesinleşmiş vergi vs gibi bazı alacakların aslının ödenmesi şartıyla, gecikme faizi, gecikme zammı, cezalar gibi feri alacakların belli bir oranından vargeçme imkanı getirmektedir.

Kesinleşmiş vergi ve vergi aslına bağlı olarak kesilen cezalar için, 12.03.2023 tarihi itibarıyla (bu tarih dahil) vadesi geldiği halde ödenmemiş olan ya da ödeme süresi henüz geçmemiş olan,

Vergilerin ödenmemiş kısmının tamamı ile
12.03.2023 tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu Kanun’da belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla;
Ödenmemiş borca bağlı gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i amme alacakları,
Aslı 12.03.2023 tarihinden önce ödenmiş olanlar dahil olmak üzere, asla bağlı olarak kesilen vergi cezaları ve bu cezalara bağlı gecikme zamlarının,

tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.

Vergi aslına bağlı olmaksızın kesilen cezalar için ise, aynı şekilde 12.03.2023 tarihi itibarıyla (bu tarih dahil) vadesi geldiği halde ödenmemiş olan ya da ödeme süresi henüz geçmemiş olan,

Bir vergi aslına bağlı olmaksızın kesilmiş olan vergi cezaları ile iştirak nedeniyle kesilmiş olan vergi cezalarının %50’si ile,
12.03.2023 tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu Kanun’da belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla;
Vergi cezalarının kalan %50’sinin,
Bu cezalara bağlı gecikme zamlarının,

tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.

İlgili madde hükmünden yararlanmak isteyen borçluların, maddede belirtilen şartların yanı sıra dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları gerekmektedir.

Hesaplanan tutarların taksitle yapılacak ödemelerinde ilgili maddelere göre belirlenen tutar aşağıdaki katsayılar ile çarpılır ve bulunan tutar, taksit sayısına bölünmek suretiyle aylık taksitler hâlinde ödenecek taksit tutarı hesaplanır ve ödeme planı çıkartılır. Ancak, ödeme daha kısa zamanda yapılırsa, aylık taksitler ona göre düzeltilir.

Taksit Sayısı	Katsayı
12	1,09
18	1,135
24	1,18
36	1,27
48	1,36

Kesinleşmemiş veya Dava Safhasında Bulunan Alacaklar

12.3.2023 itibarıyla, henüz ilk derece mahkemelerinde dava açılmamış olmakla birlikte, dava süresi geçmemiş; ilk derece yargı mercilerinde dava açılmış veya istinafa veya temyize gidilmiş davalara konu olan alacakların aslından Kanunla belirlenmiş oranlarda vazgeçme ve gecikme zammı yerine Yi-ÜFE oranı uygulanarak (peşin veya taksitli olarak) ödeme imkanı getirmektedir.

İnceleme ve Tarhiyat Safhasında Bulunan İşlemler

7440 sayılı Kanunun 4’ncü maddesiyle, bu Kanunun kapsadığı dönemlere (2018, 2019, 2020, 2021, 2022) ilişkin olarak, 12.03.2023 tarihinden önce başlanıldığı halde, tamamlanamamış olan vergi incelemeleri ile takdir, tarh ve tahakkuk işlemlerine 7440 sayılı Kanunun matrah ve vergi artırımı ile hükümleri saklı kalmak kaydıyla devam edilmesi; bu işlemlerin tamamlanmasından sonra tarh edilen vergilerin %50’si ile gecikme faizi yerine Yİ-ÜFE’nin; vergi aslına bağlı olmayan cezalarda cezanın %25’inin; ihbarnamenin tebliğinden itibaren 30 gün içinde başvurarak Kanunda yazılı koşullarda ödenmesi şartıyla, vergi aslının %50’sinin; vergi aslına bağlı olmayan cezalarda cezanın %75’inin; 12.03.2023’e kadar hesap edilen vergi aslına bağlı gecikme faizi ile vergi aslına bağlı cezaların tamamının tahsilinden vazgeçileceği hükme bağlanmıştır.

Bu Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla tamamlanıp da 12.03.2023’den sonra vergi dairesine intikal eden vergi inceleme raporları için de yukarıdaki hükümlerden yararlanmak mümkün olacaktır.

Matrah ve Vergi Artırımı

Mükellefler, 7440 sayılı Kanunun 5’nci maddesinde belirtilen şartlar dahilinde matrah ve vergi artırımında bulundukları takdirde, matrah atırımında bulundukları dönemler ve yıllar için kendileri hakkında vergi incelemesi ve başka tarhiyat yapılmayacağı hükme bağlanmıştır. Mükelleflerin gelir ve kurumlar vergisi bakımından yapmaları gereken matrah artırım oranları ve asgari matrah tutarları şöyledir:

Yıl	Asgari Matrah Artırım Oranı (Matrah Varsa)	Zarar Olsa Dahi Artırım Sonucunda Beyan Edilmesi Gereken Asgari Matrahlar
Yıl	Asgari Matrah Artırım Oranı (Matrah Varsa)	İşletme Hesabı Esasına Göre Asgari Matrah	Bilanço Esasına Göre Defter Tutanlarla Serbest Meslek Erbabının Asgari Matrahı	Basit Usulde Vergilendirilenler için Asgari Matrah	GMSİ Elde Edenler için Asgari Matrah	Diğer Kazanç Sahiplerinin Asgari Matrahı
2018	%35	63.800	94.000	9.400	37.600	63.800
2019	%30	66.400	99.600	9.960	39.840	66.400
2020	%25	70.500	105.800	10.580	42.320	70.500
2021	%20	75.000	112.400	11.240	44.960	75.000
Not: Tüm tutarlar TL’dir.

7440 sayılı Kanunun 5’nci maddesinde KDV ve muhtasar vergiler bakımından da matrah artırım oranları belirlenmiş bulunmaktadır.

İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi

İşletmede Bulunduğu Halde Kayıtlarda Yer Almayan Emtia, Makine, Teçhizat ve Demirbaş

İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar hakkında, 7440 sayılı Kanunun 6’ncı maddesindeki hükümlerin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin bu ATİK’ler için kendilerince belirlenen veya bağlı oldukları meslek kuruluşundan aldıkları rayiç değer tespitine dayanarak oluşturdukları envanter listelerini vergi dairelerine bildirerek defterlerine kaydedebilecekleri hükme bağlanmıştır. Bu ATİK’ler için amortisman ayrılmaması gerekmektedir.

Bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin defterlerine kaydettikleri emtia için ayrı; makine, teçhizat ve demirbaş için ayrı karşılık hesabı açmaları öngörülmüştür. Emtia için açılan karşılığın, ortakları dağıtılması halinde, sermayenin bir unsuru olarak görülmüş ve vergilenmeyeceği hükme bağlanmıştır.

Makine, teçhizat ve demirbaş ise envantere kaydolunur ve ayrılan karşılık birikmiş amortisman addolunur. İşletme hesabı esasına göre defter tutanlar ise, söz konusu emtiayı satin alınan mal olarak defterlerinin gider hesabına kaydederler.

Yukarıdaki hükme göre envanterine makine, teçhizat, demirbaş ve emtia kaydedenler, beyan ettikleri değerler üzerinden bunların tabi olduğu KDV oranlarının yarısı oranında KDV’yi sorumlu sıfatıyla tevkif edip beyan edip öderler. Makine, teçhizat ve demirbaş için ödenen bu vergi, hesaplanan KDV’den indirilmez. Emtia için ödenen KDV hesaplanan vergiden indirilir fakat iadeye konu edilmez.

KDV Kanununun 9’ncu maddesinin 2’nci fıkrasında yer alan ‘’Fiilî ya da kaydî envanter sırasında belgesiz mal bulundurulduğu veya belgesiz hizmet satın alındığının tespiti halinde, bu alışlar nedeniyle ziyaa uğratılan katma değer vergisi, belgesiz mal bulunduran veya hizmet satın alan mükelleften aranır.’’ Hükmü bu maddedeki emtia, makine, teçhizat ve demirbaşa ilişkin düzeltmeler için uygulanamayacaktır.

Bu düzeltmeler esnasında doğan ÖTV için de KDV’ye benzer bir yolla düzeltme yapılması söz konusu maddede hükme bağlanmıştır.

Kayıtlarda Yer Aldığı Halde İşletmede Bulunmayan Emtia, Makine, Teçhizat ve Demirbaş

Kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların 31.5.2023’e kadar, emtialar için cari yılda kayıtlar üzerindeki aynı neviden emtia için geçerli olan gaysisafi kar oranını; makine, teçhizat ve demirbaşlar için kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca belirlenen rayiç bedeller üzerinden fatura etmek suretiyle kayıt ve beyanlarına intikal ettirebilirler. Gayrisafi kar oranının cari yıl kayıtlarına göre tespit edilemediği hallerde, mükellefin bağlı olduğu meslek odalarının belirleyeceği oranlar esas alınır. Bu hükme göre ödenmesi gereken KDV, ilk taksit beyanname verme süresinde, diğerleri takip eden birinci ve ikinci ayda olmak üzere üç taksitte ödenir.

Bu uygulama nedeniyle geçmişe dönük ceza veya faiz uygulanamaz.

Kayıtlarda Yer Aldığı Halde İşletmede Bulunmayan Kasa Mevcudu ve Ortaklardan Alacaklar

Bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri, 31.12.2022 tarihi itibarıyla düzenleyecekleri bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ve işletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulundukları tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarları ile bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini 31.05.2023 tarihine kadar vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebilirler.

Bu kapsamda beyan edilen tutarlar üzerinden %3 oranında hesaplanan vergi, beyanname süresi içinde ödenir. Bu şekilde ödenen vergi bir başka vergiye mashup edilemez ve gider yazılamaz. Bunlara dayanarak ilave tarhiyat da yapılamaz.

Bu husustaki ilgili tebliğler 25:03.2023 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

Kesinleşmiş Sosyal Güvenlik Kurumu Alacakları

2022 yılı Aralık ayı ve önceki aylara ilişkin olup, 7440 sayılı Kanunun yayımı tarihi olan 12.03.2023’den önce tahakkuk ettiği halde, bu tarihten önce ödenmemiş olan,

5510 sayılı Kanunun 4’ncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalılık statüsünden kaynaklanan, sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destekleme primi,
Isteğe bağlı sigorta primi ve topluluk sigortası primi,
SGK tarafından takip edilen damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı,

Asılları ile bu alacaklara ödeme sürelerinin bittiği tarihten itibaren 12.03.2023 tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, 7440 sayılı Kanunda belirtilen sürede ve şekilde ödenmesi halinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi feri alacaklarının tamamının tahsilinden gazgeçilmesi hükme bağlanmıştır.

7440 sayılı Kanun, Vergi ve SGK primlerinin yansıra örneğin trafik cezaları gibi daha birçok amme alacağı ile ilgili hususlarda başka bazı kolaylaştırıcı hükümler de getirmiş bulunmaktadır. Bu hükümlerin önemli olanlarına müteakip bültenlerimizde yer verilecektir.

Sayfamızı Paylaşın